Alex Pastoor: de trainer die Nederland leert kijken door de bril van een prof

Als je een voetbalwedstrijd bekijkt en alleen de bal volgt, mis je het echte spel. Alex Pastoor, 58, assistent-bondscoach van het Indonesische nationale elftal, wil dat je kijkt zoals een trainer kijkt: niet naar wat er gebeurt, maar naar waarom het gebeurt. Met zijn podcast 'Met Open Vizier', een boek dat zijn eerste jaar bij Almere City volgt, en live optredens in kerken en radiostudio’s, breekt hij het patroon van oppervlakkige voetbalanalyse. En Nederland luistert.

Van Almere naar Bali: een trainer die niet stopt met leren

Pastoor, die in de afgelopen tien jaar als hoofdtrainer werkte bij Almere City en NEC, volgde in 2025 Patrick Kluivert naar Indonesië — niet als een neerwaartse stap, maar als een uitdaging. Samen met Denny Landzaat probeert hij een nationaal elftal te vormen dat niet alleen speelt, maar denkt. In een recente podcastaflevering vanuit Bali, waar hij samen met Bruno Bobink sprak over vier jaar podcasten, noemde hij het ‘structuur in vrijheid’: een filosofie die net zo goed werkt op het veld in Jakarta als in de kantine van Almere City.

De podcast die voetbal verandert

'Met Open Vizier' is geen gewone voetbalpodcast. Geen ‘Wat vond je van die strafschop?’-gesprekken. Hier praten Pastoor en gasten over leiderschap, angst, communicatie — en hoe een trainer een speler kan overtuigen zonder te schreeuwen. In een uitgebreid interview met Fred Rutten, oud-trainer van Feyenoord en PSV, sprak Pastoor over hoe ‘het zien van een speler als mens’ de basis is van succes. En toen hij Arne Slot interviewde, kwam er iets uit dat de Nederlandse voetbalwereld deed opschrikken.

‘Slot is hoogbegaafd in het aan één schroefje draaien en dat dan de hele machine geolieder marcheert,’ zei Pastoor. ‘Neem Ryan Gravenberch. Die ging bij Ajax altijd aan de linkerzijlijn de bal ophalen. Waar staat hij nu? In de negen van de tien gevallen in het hart.’ Hij noemde het ‘OpgeGravenberch’ — een woordspeling die al snel viral ging. Maar het ging niet om de grap. Het ging om de precisie. Slot had niet gewoon een speler verplaatst. Hij had zijn rol herschreven. En Pastoor zag het.

De kritiek die pijn doet — en waarom het telt

Op 23 november 2025, na de 1-2-zege van Excelsior op Ajax, gaf Pastoor een analyse die het publiek niet kon negeren. ‘Mika Godts dribbelt terug. Het is een soort pupillenvoetbal,’ zei hij. ‘Maar ik weet niet of hij een doelpunt wil maken. Hij was niet voor de goal.’

Dat was geen gewone kritiek. Dat was een vermaning. En Marco van Basten sloot zich aan. ‘Je moet ook kunnen, je moet het ook willen, je moet het ook doen,’ zei de voormalige wereldkampioen. ‘Loop je eigen uit de naad.’

Pastoor ziet het als een kwestie van mentaliteit. ‘Het Ajax-publiek is niet snel tevreden. Als het 4-0 is, moet het 5-0 worden. Maar als je het snot voor de ogen werkt, voor elke bal komt en samen naar voren en naar achteren gaat — dan heeft het publiek daar alleen maar waardering voor.’

De kans op Ajax: een ja of een nee?

Na het ontslag van John Heitinga in november 2025, begon het gerucht te circuleren: Pastoor als opvolger. Tijdens een live optreden op 'Rondo' op 25 november 2025, reageerde hij niet met een ‘nee’. ‘Ik denk dat ik wel twee keer “ja” kan zeggen,’ zei hij. ‘Je bent professional. Je kunt overal werken. Ik zou graag een uitdaging aangaan die ik nog nooit aangegaan ben. Dit is er een.’

Van Basten, die zich als oud-speler en voormalig trainer niet vaak uitlaat over trainersbenoemingen, gaf een duidelijk signaal: ‘Alex heeft veel ervaring en heeft veel meegemaakt. En hij heeft goede ideeën. Dat zijn dingen die — zeker bij Ajax — belangrijk zijn.’

Het boek: een jaar in Almere, een leven in voetbal

Het boek ‘Met Open Vizier: In het spoor van Alex Pastoor’, geschreven door Boudewijn Geels in samenwerking met Pastoor, is geen biografie. Het is een dagboek van een trainer die probeert te overleven in de Eredivisie — met alle twijfels, mislukkingen en kleine overwinningen. Het volgt hem gedurende zijn eerste seizoen bij Almere City, met tussenpozen van podcastfragmenten waarin hij reflecteert op leiderschap, verantwoordelijkheid en de druk van het publiek.

Op 11 april 2025 presenteerde hij het boek in de Sint Janskerk van Breezand. Niet in een stadion. Niet in een studio. In een kerk. ‘Ik wil de confrontatie niet schuwen,’ zei hij daar. ‘En als je een trainer bent, dan moet je ook de stilte kunnen verdragen.’

Waarom dit alles belangrijk is

Pastoor is geen trainer met een nieuw systeem. Hij heeft geen ‘tiki-taka’ of ‘gegenpress’ bedacht. Hij heeft iets simpeler, en daardoor krachtiger: een manier van kijken. En hij laat anderen meekijken. Dat is wat het Nederlandse voetbal nu nodig heeft: geen oplossingen, maar vragen. Geen blunderanalyse, maar begrip.

Hij toont aan dat voetbal niet alleen gaat om snelheid, kracht of techniek. Het gaat om communicatie. Om vertrouwen. Om het vermogen om iemand te laten zien dat hij meer kan dan hij denkt. En dat is iets wat je niet in een trainingsschema kunt zetten. Dat leer je van een trainer als Pastoor.

Wat er nu komt

De seizoensfinale van 'Met Open Vizier' werd uitgezonden op 11 november 2025, maar de impact loopt verder. In januari 2026 wordt het boek in de scholen van de Eredivisie-jeugdteams verspreid. Er zijn gesprekken met FC Utrecht over een workshop voor jonge trainers. En de Nederlandse voetbalbond heeft een verzoek ingediend voor een symposium over ‘menselijke ontwikkeling in de topsport’ — met Pastoor als hoofdspreker.

Het is geen kwestie van of hij Ajax gaat leiden. Het is een kwestie van wanneer hij de volgende stap zet. En wanneer hij dat doet, zal hij niet alleen een team leiden. Hij zal een cultuur veranderen.